Κόνιτσα

Από την αρχαιότητα ως σήμερα στην Ήπειρο καθοριστικοί παράγοντες της επικοινωνίας είναι τα ποτάμια. Στην περιοχή της Κόνιτσας υπάρχουν τρία ποτάμια ( Αώος, Βοϊδομάτης, Σαραντάπορος) που τη διασχίζουν και διανοίγουν μέσα από τα ψηλά βουνά της διόδους επικοινωνίας. Ο άνθρωπος κυνηγός βρίσκει πιο ευάλωτα τα θηράματά του κοντά σε νερό.

Από τα περάσματα που άνοιξαν τα ποτάμια γύρω στο 2500 π.Χ. κατέβηκαν τα Ινδοευρωπαϊκά φύλα των Θεσπρωτών ,Θεσσαλών, Μολοσσών κ.ά. που εγκαταστάθηκαν και στην περιοχή της Κόνιτσας. Ευρήματα αυτών των χρόνων δε βρέθηκαν αφού ο νομαδικός τρόπος ζωής δεν ευνοούσε τις μόνιμες εγκαταστάσεις.

Κατά τη Βυζαντινή εποχή η Ήπειρος ήταν μια ευημερούσα επαρχία γνωστή για τα εκτροφεία αλόγων. Αργότερα και για αρκετά χρόνια η περιοχή υπέφερε από τις ληστρικές επιδρομές των σλαβόφωνων λαών της Βαλκανικής. Από το 1204 η περιοχή της Κόνιτσας ανήκε στο Δεσποτάτο της Ηπείρου ως την κατάκτησή της από τους Τούρκους. Αξιομνημόνευτα μνημεία της εποχής είναι η Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου Μολυβδοσκέπαστου (14ος αι.) και η Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στην Κλειδωνιά. Της ίδιας εποχής κτίσμα είναι η κόκκινη Παναγιά στον κάμπο της Κόνιτσας.

Οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κόνιτσα το 1417 ή κατ' άλλους το 1430 μαζί με τα Γιάννενα. Ο καζάς (επαρχία) Κόνιτσας άνηκε στο σαντζάκι Ιωαννίνων. Σήμερα σώζεται ακόμα το τζαμί που έκτισε το 1536 ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής.

Ο πληθυσμός κατοικούσε σε δυο συνοικίες. Την πάνω Κόνιτσα (Βαράσι) όπου κυριαρχούσε το χριστιανικό στοιχείο και την κάτω Κόνιτσα όπου κατοικούσαν μουσουλμάνοι Αρβανίτες, πρόσφυγες, εργάτες γης κατά κύριο λόγο. Και στους δυο συνοικισμούς κυρίαρχη γλώσσα ήταν η ελληνική. Λειτουργούσαν μόνο ελληνικά σχολεία ως τα μέσα του 19ου αι.

Μεγάλη ακμή στο εμπόριο και τη βιοτεχνία γνώρισε η Κόνιτσα την περίοδο του Αλή πασά.

Η μητέρα του, Χάμκω, ήταν κονιτσιώτισσα, ελληνόγλωσση, κόρη του τιμαριούχου Ζεϊνέλ μπέη. Από τα μέσα του 19ου αι. με ενίσχυση ευεργετών ( τα λεγόμενα "λάσσα") χτίζονται στην Κόνιτσα σχολεία, εκκλησίες και γεφύρια. Το μεγάλο μονότοξο γεφύρι στον Αώο χτίζεται το 1870 με εισφορές ιδιωτών και πρωτομάστορα τον Ζιώγα Φρόντζο από την Πυρσόγιαννη.

Από τα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας ξεκινούσαν ήδη από τον 17ο αι. τα "μπουλούκια" των μαστόρων ( πελεκητάδες, μαραγκοί, ζωγράφοι κ.λ.π.) για να απλωθούν σ' όλο τον Ελλαδικό χώρο και να χτίσουν υπέροχης τέχνης κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά, γεφύρια και εκκλησίες. Πολλά απ' αυτά σώζονται ακόμη και σήμερα. Δείγματα της δουλειάς τους βρίσκονται και εκτός της Ελλάδας, στη Σμύρνη της Μ. Ασίας και στην Αμερική.

Η Κόνιτσα απελευθερώθηκε στις 24 Φλεβάρη του 1913. Το 1926 τελείωσε για την Κόνιτσα η ανταλλαγή πληθυσμών. Για την Τουρκία αναχώρησαν Μουσουλμάνοι αλβανικής και ελληνικής καταγωγής και ήρθαν πρόσφυγες από την Καππαδοκία οι οποίοι έχουν ενσωματωθεί στον ντόπιο πληθυσμό. Τον Οκτώβρη του 1940 οι Ιταλοί και αργότερα οι Γερμανοί μπήκαν στην πόλη και σημειώθηκαν μικρής έκτασης καταστροφές.

Γεωγραφικά στοιχεία H Επαρχία της Κόνιτσας βρίσκεται στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Βόρειας Πίνδου, στο πιο βορινό τμήμα του Νομού Ιωαννίνων. Εκτείνεται από το Γράμμο μέχρι την Τύμφη και το Σμόλικα. Συνορεύει ανατολικά με τη Δυτική Μακεδονία (Νομού Καστοριάς και Γρεβενών) και με την Αλβανία δυτικά. Το έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο και ο ρους των ποταμών Αώου, Βοϊδομάτη και Σαραντάπορου καθορίζει την ιστορική και πολιτισμική πορεία του τόπου ενώ η ανθρώπινη δραστηριότητα ευνοείται από την ύπαρξη δασών, λιβαδιών στα υψίπεδα, πεδινών εκτάσεων, συνεχούς ροής νερού, παραποτάμιας βλάστησης, πλούσιας πανίδας.

Χρήσιμα τηλέφωνα
Κέντρο υγείας Κόνιτσας 2655023111
Ταξί 2655022471 / 22500
Αστυνομικό Τμήμα Κόνιτσας 2655022202
Πυροσβεστική Υπηρεσία 2655022199
Σταθμός λεωφορείων 2655022214

Αξιοθέατα

Μέρη στην Κόνιτσα που πρέπει να επισκεφθείς!

Το γεφύρι του Αώου

Πέτρινο γεφύρι που βρίσκεται στην έξοδο της χαράδρας του Αώου. Κτίστηκε το 1870 και είναι το μεγαλύτερο σε ύψος και πλάτος μονότοξο γεφύρι στην Ελλάδα.

Οικία Χάμκως

Πρόκειται για το αρχοντικό του Ζεινέλ Μπέη, πατέρα της Χάμκως η οποία ήταν η μητέρα του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Σώζεται ερειπωμένο στην Άνω Κόνιτσα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεγάλη πύλη με τα λιθανάγλυφα.

Μονή Στομίου

Η πεζοπορία προς τη Μονή Στομίου ξεκινά από το γεφύρι της Κόνιτσας και είναι κάτι παραπάνω μαγευτική καθώς διασχίζεις τη χαράδρα του Αώου για μία ώρα και 10 λεπτά. Η θέα από τη μονή είναι μυστηριώδης και γοητευτική.

Μολυβδοσκέπαστη – Ιερά Μονή Παναγίας

Βρίσκεται 400 μέτρα από τα Ελληνοαλβανικά σύνορα, κοντά στο ομώνυμο χωριό. Το όνομά της οφείλεται στη στέγη του Ναού που ήταν σκεπασμένη με πλάκες μολυβιού, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν από τους Τούρκους ως βόλια για τα τουφέκια τους.

Βοϊδομάτης

Πρόκειται για το φαράγγι του Βίκου στο οποίο τρέχουν νερά από τα γύρω βουνά. Αυτές οι πηγές σχηματίζουν τον ποταμό Βοϊδομάτη.

Μαστοροχώρια

Μια μαγευτική παραδοσιακή περιοχή που αποτελείται από πέτρινα – λιθόκτιστα χωριά με γέφυρες, τζαμιά, καλντερίμια. Γαναδιό, Μοναστήρι, Μόλιστα είναι κάποια από τα χωριά που πρέπει να επισκεφθείτε.

Γαναδιό: Χωριό ευλογημένο από τη φύση, ανακηρύχτηκε το 1977 διατηρητέο. Το Σχολαρχείο, το Παρθεναγωγείο, το σπίτι του μεγάλου ευεργέτη Ξινού (κτίρια μεγάλης αρχιτεκτονικής σημασίας) θα τα ξεχωρίσετε αμέσως. Απολαυστική η βόλτα στα σοκάκια αλλά και η κατάληξη στο καφενείο, που η κυρία Βάσω κρατάει πάντα ανοιχτό.

Μοναστήρι: Πανέμορφο γραφικό χωριό που κρύβει μικρά πέτρινα ξωκλήσια, μικρά ποτάμια-πηγές και καλντερίμια για βόλτες στο χωριό. Το καφενείο του χωριού καλοδέχεται όλους τους επισκέπτες.

Μόλιστα: Σκαρφαλωμένη στις πλαγιές του Σμόλικα, μόλις 28 χιλιόμετρα από την Κόνιτσα. Τα παλιά αρχοντόσπιτα, τα πέτρινα δρομάκια, αιχμαλωτίζουν το βλέμμα του επισκέπτη και τον οδηγούν σε άλλες εποχές. Χαρακτηριστικά του χωριού είναι η βρύση στην είσοδο του και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που πρέπει να επισκεφθείτε.

Ζαγοροχώρια

Πανέμορφα παραδοσιακά χωριά που ξεχωρίζουν με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική τους. Ο Βίκος, η Αρίστη και το Πάπιγκο θα σας εντυπωσιάσουν.

Λαογραφικό Μουσείο Κόνιτσας
Τα εκθέματα αναφέρονται στη χρονική περίοδο του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ου .Εργαλεία και σκεύη είναι κάποια από τα ευρήματα της εποχής.

Περιβαλλοντικό πάρκο Μπουραζάνι
Φιλοξενεί 6 είδη άγριων ζώων και πραγματοποιούνται οργανωμένες επισκέψεις κάθε απόγευμα.

Άνω Κλειδωνιά
Με θέα τους κοκκινωπούς βράχους του Πάπιγκου και το ποτάμι του Βοϊδομάτη, ο παλιός-γνήσιος Ηπειρωτικός οικισμός της Άνω Κλειδωνιάς, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων κρύβει έναν ανεκτίμητο θησαυρό πολλών διάσπαρτων εκκλησιών.

Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας
Για τους λάτρεις του σκι και όχι μόνο. Απέχει 60 χιλιόμετρα από Κόνιτσα. Είναι το μέρος που μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουν το χιόνι κάνοντας σκι, snowboard ή απλά κάνουν τη βόλτα τους με το τελεφερίκ ή πίνουν τον καφέ τους.

Ιαματικά Λουτρά Καβασίλων και Αμαράντου
Λίγα χιλιόμετρα μετά την Ηλιόρραχη βρίσκονται τα Καβάσιλα τα οποία είναι γνωστά για τα περίφημα ιαματικά λουτρά. Οι πηγές βρίσκονται σε απόσταση πέντε περίπου χιλιομέτρων από το χωριό και είναι γνωστές από την αρχαιότητα. Οι ιαματικές τους ιδιότητες επηρεάζουν θετικά την αποκατάσταση των καταγμάτων. Επί πλέον, λόγω του ότι είναι πλούσιες σε άλατα θείου, συνδράμουν σε θεραπείες ρευματοπάθειας και δερματίτιδων. Βρίσκονται σε μια σταθερή θερμοκρασία 32 βαθμών Κελσίου. Εκτός από την λουτροθεραπεία, υπάρχει λασποθεραπεία, ποσιθεραπεία και εισπνευσιοθεραπεία. Οι εγκαταστάσεις λειτουργούν από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο.

Τα λουτρά Αμάραντου βρίσκονται 5 χλμ. πάνω από το ομώνυμο χωριό στο Δήμο Κόνιτσας. Βρίσκονται μέσα σε ένα πανέμορφο δάσος δίπλα στα ελληνο-αλβανικά σύνορα, σε υψόμετρο 1260 μ. Στις παρυφές ασβεστολιθικού βράχου διοχετεύεται από το εσωτερικό της γης θερμός αέρας. Οι θεραπευτικές ιδιότητες των ατμίδων προσελκύουν κατά την περίοδο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου, που λειτουργούν τα λουτρά, πολλούς επισκέπτες.

Μουσείο Καλπάκι
Το Πολεμικό Μουσείο βρίσκεται στην είσοδο του Καλπακίου, 30 χιλιόμετρα από την Κόνιτσα. Περιλαμβάνει εκθέματα από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και υπάρχει αναπαράσταση της Μάχης του Καλπακίου. Η ξενάγηση γίνεται από στρατιώτες που υπηρετούν στο Μουσείο και υπάρχει και οπτικοακουστικό ντοκουμέντο για την Μάχη στον ποταμό Καλαμά.

Διαδρομές στην περιοχή της Κόνιτσας !

Ερχόμενοι στην Κόνιτσα μπορείτε να επιλέξετε πανέμορφες διαδρομές – πεζοπορίες που θα σας συναρπάσουν. Η φύση χάρισε απλόχερα την ομορφιά της στην περιοχή και το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να την απολαύσετε.

Δρακόλιμνη Γκαμήλας και Σμόλικα:
Οι 2 αυτές Δρακόλιμνες βρίσκονται γύρω από την περιοχή της Κόνιτσας και των Ζαγορίων. Η Δρακόλιμνη της Γκαμήλας(Τύμφη) βρίσκεται κοντά στην κορυφή της και σε υψόμετρο 1.900 μέτρων ενώ η δεύτερη Δρακόλιμνη βρίσκεται στο ίδιο ύψος αλλά στην κορυφή του Σμόλικα. Πανομοιότυπες όμως οι δύο αυτές περίεργες λίμνες, παρουσιάζουν και μια εκπληκτική διαφορά. Η Δρακολίμνη της Γκαμήλας έχει στις όχθες της μαύρο χώμα, σπαρμένο με άσπρες πέτρες. Η Δρακολίμνη τού Σμόλικα έχει στις όχθες της άσπρο χώμα, πού όμως είναι σπαρμένο με μαύρες πέτρες.
Η Δρακόλιμνη της Γκαμήλας αποτελεί πολυσύχναστο ορειβατικό προορισμό και είναι γνωστή για τους αλπικούς Τρίτωνες (δράκους) που φιλοξενεί στα νερά της. Η λίμνη απέχει 1 ώρα πεζοπορίας από το οργανωμένο καταφύγιο στο διάσελο της Αστράκας και 4 ώρες πεζοπορίας από το Μικρό Πάπιγκο. Η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο με τα πόδια.
Δεύτερη επιλογή προς αυτή τη Δρακόλιμνη της Γκαμήλας είναι η πορεία Γέφυρα Αώου – Μονή Στομίου – Δρακόλιμνη. Απαιτούνται επτάμισι ώρες πορείας για τα 12 χιλιόμετρα διαδρομής.
Η Δρακόλιμνη του Σμόλικα βρίσκεται στην δυτική πλευρά του Σμόλικα του δεύτερου σε ύψος βουνού της Ελλάδας. Ο Σμόλικας εκτείνεται λίγα χιλιόμετρα βόρεια της Τύμφης, με όριο το φαράγγι του Αώου. Με αφετηρία είτε το χωριό Πάδες ή το Παλιοσέλι ή το χωριό Αγία Παρασκευή η διαδρομή είναι μαγευτική. Θα φτάσετε μετά από 5 ώρες πορεία στη Δρακόλιμνη η οποία κατοικείται επίσης από αλπικούς Τρίτωνες.

Η φύση και η θέα θα σας αποζημιώσουν και θα σας χαλαρώσουν. Η ανάβαση στην Δρακόλιμνη είναι μια από τις κλασσικές και πιο όμορφες πεζοπορικές διαδρομές στα Ελληνικά βουνά. Πραγματοποιούνται κατόπιν συνεννόησης διαδρομές κυρίως από τον Μάρτιο έως τον Οκτώβριο.

2. Διαδρομή Πέτρινη Γέφυρα Αώου - Μονή Στομίου:
Με αφετηρία την ιστορική πέτρινη γέφυρα του Αώου ξεκινά το σηματοδοτημένο μονοπάτι κατά μήκος του Αώου με κατεύθυνση τη χαράδρα. Η διαδρομή ξεκινά στα 450 μέτρα υψόμετρο και καταλήγει στα 800 μέτρα ενώ διαρκεί 1 ώρα και 30 λεπτά. Το φαράγγι ανοίγεται ανάμεσα σε απόκρημνες πλαγιές, όμως υπάρχουν και σημεία όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει ένα δροσερό μπάνιο. Το εξαιρετικό οικοσύστημα του ποταμού προσφέρει καταφύγιο σε πολλά είδη ζώων και πτηνών όπως ο λύκος, το αγριογούρουνο, το ζαρκάδι, ο δρυοκολάπτης, η τσίχλα, και πολλά άλλα. Κατά τη διαδρομή ο επισκέπτης θα συναντήσει τον πανέμορφο καταρράκτη του Γράβου που βρίσκεται κοντά στη Μονή Στομίου. Από το μοναστήρι η θέα προς τη χαράδρα του Αώου είναι πραγματικά εκπληκτική.

3. Διαδρομή Πέτρινη Γέφυρα Αώου – Σκαμνέλι:
Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες διασχίσεις του Εθνικού Δρυμού Βίκου – Αώου και της οροσειράς της Τύμφης. Αφετηρία της διαδρομής είναι η Γέφυρα του Αώου, φτάνεις στη Μονή Στομίου, συνεχίζεις στο διάσελο της Τσούκα Ρόσσα στα 2.200 μέτρα από όπου κατηφορίζεις στο χωριό Σκαμνέλι, στα 1.050 μέτρα. Η διαδρομή απαιτεί 13 ώρες πορείας και καλή ορειβατική εμπειρία με τον κατάλληλο εξοπλισμό(ειδικά το χειμώνα).

4. Διαδρομή Πέτρινη Γέφυρα Αώου – Βρυσοχώρι:
Η μισή διαδρομή(έως το διάσελο Τσούκα Ρόσσα) συμπίπτει με την παραπάνω διαδρομή. Η πορεία αλλάζει στο σημείο που κατηφορίζεις , όπου επιλέγεις το μονοπάτι 03 μέχρι το Βρυσοχώρι. Απαιτεί 12 ώρες πορεία και το χειμώνα χρειάζεται ειδικός εξοπλισμός και ανάλογη εμπειρία.

5. Διαδρομή Κόνιτσα – Τραπεζίτσα:
Από το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου στα 900 μέτρα πάνω από την Κόνιτσα, το μονοπάτι καταλήγει σε 4 ώρες(5 χιλιόμετρα) στην κορυφή Τραπεζίτσα, που έχει υψόμετρο 2.022 μέτρα. Προσφέρεται εκπληκτική θέα προς τη χαράδρα του Αώου και των γύρω βουνών(Τύμφη, Σμόλικας).

6. Διαδρομή Πυρσόγιαννη – Γκόλιο/Γράμμος:
Μια μεγάλη πορεία που κινείται μέσα σε όμορφα δάση και οδηγεί σε μια από τις κορυφές του Γράμμου που έγιναν διάσημες από τις μάχες του εμφυλίου πολέμου. Το μονοπάτι ξεκινά από το χωριό Πυρσόγιαννη. Οδηγεί στη ράχη Μετσορόβιαννη, συνεχίζει με ένα πολύ πυκνό δάσος οξιάς που καταλήγει στην κορυφή Καρδάρι, όπου τελειώνει το δάσος. Από το Καρδάρι καταλήγεις στο Γκόλιο, πάνω ακριβώς στα ελληνοαλβανικά σύνορα.

7. Διαδρομή Ασημοχώρι – Γκόλιο – Αϊ Λιας – Ιζερός – Βούρμπιανη – Λιβάδι – Γκόλιο (ή Βαρτζιομπάνη – Ασημοχώρι):
Από το χωριό Ασημοχώρι και συγκεκριμένα από το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής ξεκινά ένας χωματόδρομος ο οποίος είναι εύκολα προσβάσιμος με ένα σχετικά ψηλό αυτοκίνητο. Μπορείτε να διασχίσετε όλο το βουνό Γκόλιο με απίστευτες υψομετρικές διαφορές και μεγάλες εκτάσεις από έλατα και οξιές. Η πανοραμική θέα του Γράμμου δεν λείπει από το τοπίο. Θα μπορούσατε να κάνετε μια όμορφη στάση στον Αϊ Λιά αλλά και στο ξέφωτο του Ιζερού που έχει πηγές παγωμένου νερού. Λίγο πιο πάνω συναντάτε μια διασταύρωση που αριστερά της είναι ο δασικός δρόμος της Βούρμπιανης. Αν συνεχίσετε το δρόμο δεξιά βρίσκετε το λεγόμενο «Λιβάδι», από όπου έχετε την επιλογή να ανεβείτε με τα πόδια στην κορυφή Γκόλιο που έχει υψόμετρο 1934 μέτρα. Αν συνεχίσετε προς την περιοχή Βαρτζιομπάνη θα έχετε τη δυνατότητα να δείτε το σημείο απ’ όπου πέρασε η μεραρχία «Τζούλια» στα ελληνικά εδάφη, κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Ο δρόμος συνεχίζει και καταλήγει στην άλλη άκρη του χωριού, στα εξίσου γραφικά εξωκκλήσια του Ασημοχωρίου, τον Άγιο Αθανάσιο και τον Άγιο Σπυρίδωνα.

8. Διαδρομή Πληκάτι – Κουκούλι – Μαύρη Πέτρα – Κορυφή Γράμμου:
Από το χωριό Πληκάτι για να ανεβείτε στην κορυφή του Γράμμου(2520 μέτρα υψόμετρο) ακολουθείτε το μονοπάτι αριστερά από το πρώτο ποτάμι, ανεβαίνοντας προς την κορυφή «Κουκούλι», όπου συναντάτε το παλαιό φυλάκιο. Συνεχίζοντας βόρεια την κορυφογραμμή φτάνετε στην κορυφή «Μαύρη Πέτρα» (2431µέτρα υψόμετρο) και στην συνέχεια στην κορυφή του Γράμμου.

Εναλλακτικά, έχοντας δεξιά το μεσαίο ποτάμι φτάνετε στους πρόποδες και ανηφορίζετε βόρεια, από όπου έχετε και οπτική επαφή µε την κορυφή ή ανηφορίζετε δεξιά από το μεσαίο ποτάμι, φτάνετε κάτω από την κορυφή «Περήφανο» και στρίβετε αριστερά για την κορυφή του Γράμμου. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι διαδρομές είναι σημαδεμένες από την ορειβατική ομάδα Πληκατίου και συντηρούνται κάθε χρόνο. Απαιτούμενος χρόνος πορείας είναι 4 ώρες.

9. Διαδρομή Γοργοπόταμος – Πληκάτι – Μνημείο – Κορυφή Γράμμου:
Αν επιλέξετε να διασχίσετε ένα κομμάτι της διαδρομής µε 4Χ4 ή μηχανή, προτεινόμενη διαδρομή για τους πιο τολμηρούς είναι από το χωριό Γοργοπόταµος, γιατί η αρχή του δρόμου είναι(παράλληλη με το ποτάμι) λίγο επεισοδιακή. Περνάτε το χωριό Πληκάτι (έχετε επιλογή να ξεκινήσετε και από εκεί την πεζοπορεία σας) και μπορείτε να φτάσετε μέχρι και το «Μνημείο» στα 2163 μετρά υψόμετρο. Από εκεί είναι περίπου 2 ώρες µε τα πόδια έως την κορυφογραμμή. Στην επιστροφή μπορείτε να επιλέξετε τον άλλο δρόμο που οδηγεί προς Αετοµηλίτσα. Ο συγκεκριμένος δρόμος ενδείκνυται μόνο για το καλοκαίρι καθώς το χειμώνα, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, δημιουργούνται καθιζήσεις.

10. Διαδρομή Κεφαλοχώρι – Λυκόρραχη – Καμπίτσιος – Άνω Αρένα – Λίμνη Μουτσάλια – Γράμμος(ή Γράμμοστα ή Χρυσή και Πευκόφυτο):
Μία άλλη δοκιμασμένη διαδρομή µε τζιπ ξεκινά από το χωριό Κεφαλοχώρι. Πιο συγκεκριμένα, λίγο πριν το χωριό υπάρχει ένας χωματόδρομος με μια πινακίδα που γράφει Λυκόρραχη. Η Λυκόρραχη είναι το εγκαταλελειμμένο χωριό από το οποίο, λόγω των κατολισθήσεων, μεταφέρθηκε ο πληθυσμός του στο Κεφαλοχώρι. Παρ’ όλη την εγκατάλειψη και τα μελαγχολικά συναισθήματα που σου προκαλούνται αξίζει μια βόλτα στο χωριό για να δείτε το νερόμυλο αλλά και στις εκκλησίες στις οποίες έχουν γίνει έργα επισκευής από το Δήμο. Από εκεί, η διαδρομή οδηγεί στον Καμπίτσιο που είναι ένα μεγάλο ξέφωτο λιβάδι. Έπειτα, φτάνετε στην Άνω Αρένα και την πανέμορφη υποαλπική λίμνη Μουτσάλια. Στην λίμνη μπορείτε να φτάσετε(με πολύ πιο βατό δρόμο), κάνοντας αριστερά πριν το χωριό Αετομηλίτσα. Από την λίμνη έχετε επιλογές χωματόδρομων(οι οποίοι έχουν σήμανση) και κατευθύνσεις προς το χωριό Γράµµος και την εγκαταλελειμμένη Γράμμοστα, προς το χωριό Χρυσή και το Πευκόφυτο. Από εκεί μπορείτε να επιστρέψετε στα Μαστοροχώρια από τον εθνικό δρόμο.

11. Διαδρομή Γράμμος – Γκιστόβα – Κορυφή Γράμμου:
Από το χωριό Γράµµος αξίζει να ανηφορίσετε δεξιά προς τα ελληνοαλβανικά σύνορα όπου και συναντάτε την Δρακόλιµνη Γκιστόβα στα 2350µέτρα υψόμετρο. Προχωρώντας για 30 λεπτά περίπου φτάνετε στην κορυφή του Γράμμου. Απαιτούμενος χρόνος πορείας είναι 3,5 ώρες.

12 Διαδρομή Αετομηλίτσα – Γκέσσος – Περήφανο – Κορυφή Γράμμου:
Από το χωριό Αετοµηλίτσα, όπου υπάρχει και καταφύγιο, βρίσκεστε ήδη σε αλπικό τοπίο. Αξίζει να ανηφορίσετε δυτικά για το μνημείο Γκέσσο (2166µέτρα υψόμετρο) και να συνεχίσετε την κορυφογραμμή για το Περήφανο (2442µέτρα υψόμετρο) και στην συνέχεια για την κορυφή του Γράμμου. Απαιτούμενος χρόνος πορείας είναι 4 ώρες.

13. Η Διαδρομή της Αγίας Παρασκευής:
Στο χωριό Αγία Παρασκευή(ή Κεράσοβο) βρίσκονται οι πρόποδες του Σμόλικα. Για τους φίλους της ορειβασίας είναι μια πρόκληση, καθώς για την κατάκτηση της κορυφής απαιτούνται 5 ώρες πεζοπορίας μέσα από μονοπάτια με ειδική σήμανση.

14. Διαδρομή Νυμφαίο – Δροσοπηγή:
Η πεζοπορική διαδρομή ξεκινάει από το χωριό Νυμφαίο όπου διασχίζει ένα υπέροχο δάσος οξιάς μέσα στις κατάφυτες πλαγιές του όρους Βίτσι και καταλήγει στο χωριό Δροσοπηγή. Το μήκος της διαδρομής είναι 10 χιλιόμετρα και ο απαιτούμενος χρόνος πορείας είναι περίπου 4 ώρες. Η πεζοπορική αυτή διαδρομή δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία παρόλο που μεγάλο τμήμα της διαδρομής είναι σε χωματόδρομο, το ωραίο περιβάλλον σίγουρα θα σας γοητεύσει. Πριν φτάσετε στη Δροσοπηγή θα δείτε το παλιό εγκαταλελειμμένο χωριό της Δροσοπηγής. Αξίζει να επισκεφτείτε το εγκαταλελειμμένο νεκροταφείο με τους πέτρινους σταυρούς του. Το τέλος της διαδρομής είναι στο χωριό Δροσοπηγή όπου μπορείτε να επισκεφτείτε και τον νερόμυλο του Στύλου που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση.

15. Διαδρομές στην Οξυά:
Στο χωριό Οξυά έχετε πληθώρα επιλογών για πεζοπορία, ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας που επιθυμείτε. Η διαδρομή Οξυά – Αγία Τριάδα είναι και η πρώτη που συστήνουμε. Η απόσταση είναι 1.400 περίπου μέτρα και η ποικιλία των δέντρων που θα συναντήσετε αλλά και η θέα που θα απολαύσετε θα αποτυπωθεί μέσα σας για πολλά χρόνια. Η Αγία Τριάδα, με το ομώνυμο εκκλησάκι, αποζημιώνει τον επισκέπτη και δικαιολογημένα θεωρείται μια από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία με ατελείωτο ορίζοντα που αποτυπώνεται σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς των ανθρώπων που γνωρίζουν καλά την Ηπειρώτικη ύπαιθρο. Άλλες διαδρομές είναι: α. Οξυά – Βρομονέρι β. Οξυά – Προφήτης Ηλίας γ. Οξυά Ρόγγια δ. Οξυα - Συμπήγαδα – Πλατόνια (Πλάτανος) ε. Οξυά – Μαριανοχώραφα στ. . Οξυά – Πέτρες τ’ Σπανού – Θέμα ζ. Οξυά – Ασβεσταριά – Σέπετο. Όλες οι παραπάνω διαδρομές δεν έχουν ιδιαίτερες δυσκολίες. Όμως οι διαδρομές: α. Οξυά – Προφ. Ηλίας – Αμάραντος – Γέροντας – Κοκκινόπετρα – Λιουκ – Σταυρός – Γκέσιου – 2.520 ή Τσούκα Πέτρα β. Οξυά – Φυτόκος (παλιό χωριό) και γ. Οξυά – Κρέτσος απαιτείται κάποια γνώση και αντοχή.

16. Διαδρομή Φούρκα – Μονή Παναγίας Κλαδόρμης:
Το μοναστήρι βρίσκεται μιάμιση ώρα πεζοπορία από το χωριό της Φούρκας και σε υψόμετρο 1450μέτρα. Το ψηλότερο κτίσμα του είναι το ηγουμενείο, το οποίο μοιάζει σαν πύργος και έχει είσοδο στενή και χαμηλή. Στη δυτική πλευρά του μοναστηριού είναι το χαμηλό κωδωνοστάσιο, η καμπάνα του οποίου χρονολογείται από το 1863.

17. Διαδρομή Δίστρατο – Σαμαρίνα:
Η αφετηρία της διαδρομής μπορεί να είναι όποιο από τα 2 χωριά εσείς θέλετε. Η θέα σε αυτά τα 2 Βλαχοχώρια θα σας καταπλήξει.

18. Η διαδρομή του Μολυβδοσκεπάστου:
Η διαδρομή ξεκινά από το χωριό της Μολυβδοσκέπαστης, περιδιαβαίνει το χωριό και καταλήγει στη Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Πρόκειται για μία μαγευτική διαδρομή που βασικός άξονας της πορείας σας είναι η γνωριμία με τα Βυζαντινά Μνημεία του χωριού.

19. Διαδρομή Κλειδωνιά – Καστράκι – Άγιος Μηνάς:
Από το παλιό πέτρινο γεφύρι της Κλειδωνιάς (480 μέτρα υψόμετρο), το μονοπάτι ανηφορίζει σε χαρακτηριστική ράχη από όπου μπορεί κανείς να επισκεφτεί την αρχαία ακρόπολη «Καστράκι» (800 μέτρα υψόμετρο) και το ξωκλήσι της Ευαγγελίστριας ή να συνεχίσει προς το χωριό Άγιος Μηνάς (640 μέτρα υψόμετρο). Η διαδρομή στο σύνολό της διαρκεί τρεισήμισι ώρες (5 χιλιόμετρα) και διασχίζει θάμνους με πουρνάρια και βελανιδιές. Είδη ζώων της περιοχής είναι ο λύκος, ο ασπροπάρης και η γερακίνα.

20. Διαδρομή Κλειδωνιά – γέφυρα Παπίγκου – Αρίστη:
Από το παλιό πέτρινο γεφύρι της Κλειδωνιάς η διαδρομή διάρκειας δύο ωρών (5 χιλιόμετρα) ακολουθεί την αριστερή όχθη του ποταμού Βοϊδομάτη έως την τσιμεντένια γέφυρα που συνδέει το Πάπιγκο με την Αρίστη. Η διαδρομή που κινείται σε υψόμετρο 500 μέτρων περίπου διέρχεται από το παλιό μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων και από την προϊστορική βραχοσκεπή «Κλειδί» ενώ απέναντι βρίσκεται η Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας.

Η διαδρομή στο σύνολό της διασχίζει παραποτάμια βλάστηση στον πυρήνα του Δρυμού αποτελούμενη από πλατάνια, σκλήθρα και ιτιές ενώ είδη πανίδα της περιοχής είναι η βίδρα, ο νεροκότσυφας, η πέστροφα και ο λύκος.

Διασκεδαση

Η μαγειρική της περιοχής φημίζεται για την ποιότητά και την γεύση της. Ο ουρανός με τα αμέτρητα αστέρια δίνει διαφορετικό ρυθμό στη διασκέδαση. Επισκεφθείτε τα παρακάτω καταστήματα…..

Εστιατόρια:
Αδιέξοδο: Απολαύστε παραδοσιακό φαγητό άριστης ποιότητας και την φιλική εξυπηρέτηση.
Τόρης: Εξαιρετική Χασαποταβέρνα.
Καπνισμένο Τσουκάλι: Πολύ καλό εστιατόριο με μαγειρευτά και ψητά πιάτα.
Το Δέντρο: Παραδοσιακά Ηπειρώτικα πιάτα σε φούρνο και γάστρα.
Γεφύρι: Φαγητό με θέα τη γέφυρα Αώου.
Μπουραζάνι: Αγριογούρουνο στιφάδο και ζαρκάδι κρασάτο είναι κάποια από τα πιάτα τους.
Το Στέκι: Σερβίρει πίτσες, ζυμαρικά και φαγητό της σχάρας. Καφετέριες-Μπαρ
Άρωμα: Χαλαρώστε και απολαύστε.
Θέαση: Συνδυάστε το ποτό σας με την pop μουσική.
Apallou: Πιείτε το ποτό σας με θέα.
Μύθος: Για χορό και διασκέδαση.
Matrix: Απολαύστε τον καφέ ή το ποτό σας.
Μαγική Αυλή: Πιείτε κρασί ή τσίπουρο συνοδευμένα με μεζεδάκι.
Άποψη: Για τους λάτρεις της λαϊκής μουσικής.
Μαλεν: Για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

Παραδοσιακά γλυκά και πίτες:
Το Σπιτικό: Πρέπει να δοκιμάσετε τη μοναδική λαχανόπιτα που σερβίρει.
Ζμαρι: Τα σπιτικά γλυκά θα σας καταπλήξουν.
Μαρμελωδία: Τα παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού και οι μαρμελάδες θα σας μείνουν αξέχαστες.
Νέκταρ: Πάστες, τούρτες και γλυκά για όλα τα γούστα.
Γλυκογεύσεις: Γλυκαθείτε με όλων των λογιών τα εδέσματα.